Stirling – z miastem uważanym za miniaturę Edynburga – za sprawą systemu brukowanych uliczek i zamka wzniesionego na skale – wiąże się wiele wydarzeń ważnych dla historii kraju. Właśnie w tym miejscu, w 1297 r., Szkoci dowodzeni przez Wiliama Wallace'a w bitwie o Stirling Bridg, pobili Anglików. Zamek był także ulubioną rezydencją dynastii Stuartów (panującej w Szkocji i Anglii między XIV a XVII w.), miejscem koronacji królowej Marii, a także punktem strategicznym podczas XVIII-wiecznych powstań jakobitów – stronników króla Jakuba II i rodziny Stuartów. Zabudowa miasta jest piękna, chociaż mroczna i z niej właśnie wybija się bryła zamku stanowiącego przed laty nie lada wyzwanie dla atakujących. Obecny wygląd warowni jest dziełem XV i XVI-wiecznych architektów, którzy dobudowali liczne ogródki i trawiaste skwery. Wejścia do zamku bronią potężne baszty, wysokie mury i stanowiska armatnie wykorzystywane w niejednej próbie zdobycia twierdzy. Trasa zwiedzania prowadzi przez dziedzińce, koszarowy budynek Great Hall, zamkowe kuchnie oraz pałac będący największą budowlą całego kompleksu. Bardzo często w zamku odbywają się rozmaite imprezy i przedstawienia pod gołym niebem, a widoki z okien potrafią wręcz wprawić w osłupienie. Ciekawa jest także Kaplica Królewska oraz Stary Budynek Króla, w którym mieści się kolekcja pamiątkowych przedmiotów królewskich. Po poznaniu tajemnic wspaniałej twierdzy warto udać się na zwiedzanie Starego Miasta, które kusi brukowanymi uliczkami, wykwintnymi restauracjami oraz takimi zabytkami jak: renesansowy pałac zbudowany w XVII wieku, kościół św. Krzyża będący przed wiekami miejscem koronacji nieletniego króla Jakuba VI oraz imponujące Więzienie Starego Miasta z epoki wiktoriańskiej. Obok zamku drugim miejscem odwiedzanym przez miłośników filmu „Braveheart” jest wymowny National Wallace Monument, czyli pięciokondygnacyjna wieża zbudowana w XIX wieku ku czci narodowego bohatera Szkotów. William Wallace w XIII wieku wyruszył samozwańczo przeciwko królowi Edwardowi I, dzięki czemu urósł do rangi postaci wręcz kultowej, a samo miejsce stało się celem „pielgrzymkowym” dla miłośników filmu, pasjonatów przeszłości kraju i turystów poszukujących romantycznych opowieści. Będąc już w ekscytujących sidłach historii, warto jeszcze zahaczyć o Ośrodek Historii i Dziedzictwa w Bannockburn, gdzie można szczegółowo poznać historię bitwy z 1314 r, która zakończyła się zwycięstwem króla Szkocji Roberta Bruce'a nad Anglikami, co z kolei doprowadziło do uniezależnienia się Szkocji od Anglii.
Opactwo Melrose – w uroczym miasteczku nad rzeką Twee, pełnym sklepików i niewielkich domów, znajdują się przyciągające turystów ruiny dawnego opactwa założonego w XII wieku za panowania króla Dawida I. Klasztor często był nękany napadami Anglików, dlatego pozostały po nim jedynie fragmenty, świadczące mimo wszystko o dawnej potędze. Podczas zwiedzania warto zwrócić uwagę na rzeźbione detale najwyższej klasy oraz fasadę klasztornego kościoła, aczkolwiek miłośnicy architektury sakralnej z pewnością wypatrzą kilka innych ciekawostek. Po zwiedzaniu warto jeszcze zajść do miejscowego muzeum, by oglądnąć wystawę broni białej i różnych przedmiotów pochodzących z czasów rzymskiej dominacji. Interesująco, szczególnie dla najmłodszych, prezentuje się dodatkowo Muzeum Pluszowych Niedźwiadków. W Melrose biorą swój początek także dwa istotne szlaki wędrowne: St Cuthbert Way prowadzący na Świętą Wyspę oraz krótki Trimontium Walk mijający po drodze rzymski amfiteatr, wiadukt i pozostałości obozu Trimontium.
Dumfries – miasto o średniowiecznym rodowodzie portu rzecznego jest dogodną bazą wypadową do zwiedzania wybrzeża Solway. Warto zatrzymać się tam chociaż na chwilę, by zapoznać się z pamiątkami po jednym z najwybitniejszych szkockich poetów, Robercie Burnsie. Idąc głównym deptakiem High Street można trafić na pomnik prekursora szkockiego romantyzmu oraz do zabytkowego gmachu Midsteeple, pełniącego przed laty funkcje zbrojowni, sądu, wieży zegarowej i więzienia. Ulubionym pubem poety była gospoda Globe Inn, natomiast kolekcję pamiątek po Burnsie eksponuje skromny budynek Burn's Hause. Szczątki narodowego wieszcza znajdują się obecnie w mauzoleum na cmentarzu przy kościele św. Michała, a najwięcej do zaprezentowania na temat artysty ma placówka Robert Burns Centre. Urok i atmosferę miasteczka buduje również stylowe nabrzeże rzeki Nith z XV-wiecznym mostem, którym można dojść na widokowe wzgórze, by zwiedzić obserwatorium astronomicznemu znajdujące się w wiatraku. Również w najbliższej okolicy można zaleźć kilka historycznych ciekawostek, z których najładniej prezentuje się zamek Caerlaverock.
Zamek Drumlanrig – ze spadzistej przełęczy Dalveen trafia się wprost do wspaniałej rezydencji z różowego piaskowca, której ozdobą są schody wejściowe w kształcie podkowy. Budowla datowana na XVII wiek uwodzi wzrok basztami, wieżyczkami i kopułami ochraniającymi niewielki dziedziniec. W zamku wystawiono mnóstwo wspaniałych dzieł malarskich i podziwiać można bogatą kolekcję francuskich mebli. W dawnych stajniach warto wypożyczyć rower, by dodatkowo objechać wspaniały park pełen starych unikatowych drzew.
Park Leśny Galloway – to wyjątkowe miejsce zajmujące znaczną część Półwyspu Galloway jest największym tego typu parkiem Wielkiej Brytanii, który przyciąga głównie miłośników pieszych wędrówek i jazdy rowerem po bezdrożach. Obok surowej przyrody można natknąć się na przepiękne jezioro otoczone lasem iglastym, Kamień Bruce'a – miejsce upamiętniające wypoczynek króla Szkocji po zwycięstwie nad Anglikami oraz najwyższe wzniesienie południowo-zachodniej Szkocji – Merrick (915 m n.p.m.). Tamtejsze agencje turystyczno-informacyjne organizują wycieczki, ciekawe imprezy i zapewniają usługi gastronomiczne.
Zamek Culzean – fantastyczne usytuowanie niebagatelnego zamku i wyjątkowy urok sprawiają, że warto poświęcić czas na wizytę podczas zwiedzania tej części zachodniego wybrzeża Szkocji. Na krawędzi stromego zbocza w XII wieku wybudowano potężny zamek, który po licznych przebudowach otrzymał ciekawy wygląd i został otoczony przepięknym parkiem. Budowla zwieńczona basztami i wieżyczkami robi wrażenie, tym bardziej że z wysokich murów można podziwiać wspaniałe widoki i błękit morza rozbijającego się o klify. Elegancja wnętrz jest ponadczasowa, czego świadectwem są zdobione gzymsy, owalna klatka schodowa z rzędami kolumn wspierających ogromną kopułę wpuszczającą strumienie światła oraz biblioteka znajdująca się w murach starej wieży. Efektowne są zamkowe ekspozycje, w których można wypatrzyć przedmioty poświęcone prezydentowi Eisenhowerowi i dynastii Kennedych, a także kołyskę w kształcie okrętu wykonaną przez miejscowego cieślę. Chlubą zamku jest także zbrojownia i wystawne pokoje, w których przed laty przyjmowano najważniejsze postacie świata polityki. W parku okalającym zamek można spędzić przyjemne chwile, pijąc kawę w restauracji lub spacerując wśród rododendronów. Spędzony tam czas umilają dodatkowo łabędzie pływające po jeziorze oraz fontanna tryskająca wodą.
Zamek Bothwell – na ruiny jednej z najwspanialszych twierdz szkockich można natknąć się w pobliżu Blantyre, nad wodami wijącej się rzeki Clyde. Najstarsza część ogromnej bryły z czerwonego piaskowca pochodzi z XIII wieku i związana jest z budową systemu zamków mających chronić Szkocję przed angielskim królem Edwardem I. Chociaż zamek jest w ruinie, robi kolosalne wrażenie i doskonale oddaje potęgę ówczesnej Szkocji.
Wyspa Arran – łatwo dostępna wyspa gości najczęściej miłośników golfa za sprawą rewelacyjnie przygotowanych, ekskluzywnych pól golfowych. Pojawiają się tam również pasjonaci geologii, dla których krajobrazy tego zakątka położonego w zatoce Firth of Clyde kryją wiele tajemnic. Powierzchnia wyspy jest górzysta, przez co doskonale nadaje się na wędrówki i zdobycie najwyższego szczytu Goat Fell (874 m n.p.m.). Na Arran zachowało się wiele prehistorycznych kamiennych kręgów oraz jaskinie z rzeźbieniami pochodzącymi sprzed wielu tysięcy lat i płytą służącą jako ołtarz. Doskonałą lokalizacją przy piaszczystej zatoce może pochwalić się główny kurort wyspy – Brodick i tam właśnie znajduje się najwięcej hoteli oraz pensjonatów dla gości ze stałego lądu. Turyści zainteresowani historią wyspy i aspektami geologicznymi powinni zajrzeć do Muzeum Historii i Dziedzictwa Arran, natomiast dla smakoszy swoje podwoje otwiera wytwórnia kozich serów Home Farm. Największą atrakcją okolic miasteczka jest Brodick Castle – dawna siedziba lordów z Hamilton wzniesiona w XIX wieku. Wyspa jest dosyć duża, więc warto tam pozostać przynajmniej dwa dni, by zobaczyć kameralne kurorty wybrzeża, wodospady Glenashdale, rzadkie gatunki zwierząt w South Bank Farm Park oraz Królewską Grotę Kong's Cave, w której król Szkocji Robert Bruce ukrywał się podczas walki o niepodległość kraju. Miłośników fotografii z pewnością zainteresują rozległe torfowiska Machrie Moor z miejscami kultu datowanymi na epokę brązu. Dla pasjonatów górskich wędrówek najciekawsza jest północna część wyspy, gdzie na swoich zdobywców czekają granitowe szczyty ze wspomnianym Goat Fell. Na pamiątkę pobytu warto przywieźć z Arran butelkę whisky, ponieważ wyspiarskie destylacje należą do najlepszych w Szkocji.
Tresc opisow dostarczana przez merlinx. Wyspa Bute – dla mieszkańców Glasgow jest to jeden z najciekawszych terenów, gdzie mogą wypocząć po pracy i oddać się relaksowi w okolicznościach pięknej przyrody. Łagodny klimat i czyste powietrze sprawia, że do stolicy wyspy – Rothesay, zagląda mnóstwo kuracjuszy i turystów pragnących obcować z dziką przyrodą. W samym kurorcie można zapoznać się z architekturą wiktoriańskich domostw, sfotografować uskok tektoniczny w postaci łuku z kutego żelaza, oddzielający Highland od Lowland i zwiedzić ruiny Rothesay Castle. Podróżnicy poświęcają również czas na odwiedziny Mount Stuart – ciekawej budowli charakteryzującej się gotycką architekturą i wspaniałymi widokami na tajemnicze wody zatoki Clyde.
Wyspa Lismore – wymarzony zakątek na wędrówki, wycieczki rowerowe oraz spływy kajakowe. Górzysta wyspa zachwyca przede wszystkim nieskażoną przyrodą, którą najlepiej obserwować o wschodzie lub zachodzie słońca. Chociaż nie ma tam śladów osadnictwa, z historią wyspy wiąże się pewna legenda, zgodnie z którą dwóch irlandzkich świętych: Kolumba i Moluag, miało założyć tam misję. Pierwszeństwo i prawo do tej ziemi zgodnie z legendą zapewnił sobie Moluag, odcinając palec i rzucając na ziemię, zanim jeszcze misjonarze wysiedli z łodzi. O tej historii i wielu innych można dowiedzieć się w stowarzyszeniu Comann Eachdraidh Lios Mór oraz w trakcie zwiedzania katedry św. Moluaga. Na wyspie można zobaczyć także ruiny zamków Coeffin i Achandiun oraz zdobyć najwyższy szczyt Barr Mór (133 m n.p.m.).
Wyspa Mull – najłatwiej dostępna wyspa archipelagu Hebrydów pełna jest przepięknych wrzosowisk często spowitych mgłą, zatok charakteryzujących się różnymi krajobrazami oraz urwistych klifów wyglądających majestatycznie na zdjęciach. Mieszkańcy utrzymują się tam głównie z połowu ryb i produkcji whiskey, z którą związane są sezonowe festiwale. Promy docierają do miasteczka Craignure pełnego miejsc, w których można przenocować i najeść się do syta. Atrakcją wyspy są zamki Torosay i Duart zbudowane w szkockim, magnackim stylu oraz wspaniałe ogrody z widokami na jezioro Loch Linnhe. Niezwykle urokliwy jest port rybacki Tobermory pełen jaskrawych domów i stamtąd można wyruszyć na rejs poszukujący wielorybów lub wypożyczyć rower, by zwiedzić odległe zakątki wyspy i kilka uroczych miasteczek.
Wyspa Staffa – na bezludną wyspę wybierają się turyści, dla których priorytetem jest sfotografowanie niezwykłych form skalnych, tworzących tzw. „kolumnadę” z czarnego bazaltu, kojarzącą się z gotyckimi katedrami. Intrygująca jest także Grota Fingala, która stała się inspiracją dla Mendelssohna do skomponowania utworu o tej samej nazwie oraz dla malarzy i pisarzy uwieczniających ten cud natury w swoich pracach. Badania naukowców wskazują, że ta dziwna formacja skalna, zwana również „bazaltowymi organami”, powstała około 60 mln lat temu na skutek potężnego wybuchu i jest obecnie jedynym takim miejscem na globie. Turystom podejmującym się wyprawy na wyspę trudno uwierzyć, że natura mogła stworzyć tak niesamowite formy, nieziemsko oddziałujące na wyobraźnię. Na wyspę najlepiej dostać się z portu w Fionnphort, z Iony, Ulva Ferry, Dervaig i Obanu, a rejsy organizowane przez lokalne agencje turystyczne oferują także obserwację wysp zamieszkanych przez ptaki i foki.
Wyspa Iona – niewielka wyspa archipelagu w Hebrydach Wewnętrznych związana jest z historią Szkocji i od lat stanowi cel pielgrzymek. Właśnie na tej wyspie św. Kolumba – irlandzki misjonarz, który przyczynił się do nawrócenia na chrześcijaństwo pogańskiej Szkocji, wybudował w VI wieku klasztor. Na przestrzeni wieków mnisi zgromadzili tam mnóstwo wartościowych manuskryptów, a kamieniarze osiągnęli mistrzostwo w wytwarzaniu kamiennych krzyży. Chociaż historia niejednokrotnie obeszła się z wyspą bardzo okrutnie, zwiedzić można odrestaurowany klasztor, Ośrodek Historii i Dziedzictwa, mnóstwo pamiątek związanych z dziejami zakonników oraz cmentarz, na którym według legend spoczywają szczątki królów z Francji, Irlandii i Norwegii oraz bohaterowie szekspirowskiego dramatu Dunkan i Makbet. Koniecznie trzeba przespacerować się pełną emocji Drogą Umarłych, zobaczyć celtyckie krzyże, a także wypożyczyć rower, by zwiedzić najodleglejsze zakątki o wyjątkowym pięknie.
Zatoka Corryvreckan – jedyne takie miejsce na świecie, położone pomiędzy wyspami Scarba i Jula, gdzie woda tworzy widowiskowy wir wodny powstający dzięki nietypowej budowie geologicznej morskiego dna. Podczas przypływu woda w tym dziwnym miejscu potrafi nagle wytrysnąć na kilka metrów w górę, tworząc niesamowite przedstawienie dla śmiałków, którzy zdecydują się na pełen przygód rejs. Nietypowe miejsce można podziwiać z wycieczkowej łodzi lub z brzegów wyspy Jura.
Kilmartin Glen – niezwykły zakątek dla pasjonatów prehistorii w postaci zachowanych śladów obecności ludzi pierwotnych. Na tajemniczym cmentarzysku prawdopodobnie pochowani są wodzowie i członkowie panujących przed wiekami rodów, których upamiętniono w postaci kopców, olbrzymich kamiennych płyt i kamiennych kręgów ozdobionych tajemniczymi symbolami. Więcej informacji można uzyskać w Muzeum Kultury Starożytnej znajdującym się w małej wiosce Kilmartin. Całe miejsce związane z wieloma legendami traktowane jest przez Szkotów na równi z angielskim Stonehenge, a zwiedzając poszczególne zabytki prehistorii można wyczuć mistyczną atmosferę związaną z tajemniczymi budowlami.
Jezioro Loch Lomond – największy zbiornik słodkowodny na lądzie stałym Wielkiej Brytanii z licznymi wyspami i miejscowościami wypoczynkowymi jest najlepszą odskocznią dla mieszkańców Glasgow, którzy mogą relaksować się w atmosferze pięknej przyrody, celtyckich legend i możliwości uprawiania wielu sportów. Uroczy krajobraz na długo zapada w pamięć, tym bardziej że zachwycała się nim także królewska rodzina. Najważniejszym miasteczkiem turystycznym jest Balloch z wieloma ośrodkami wypoczynkowymi i punktami informacyjnymi. Naturalne piękno akwenu można podziwiać z wielu miejsc, wystarczy tylko odpowiednio zaplanować czas.