Wsypa Santiago uchodzi za najbardziej afrykańską z wszystkich wysp Cabo Verde. Jest to również największa wyspa archipelagu, która oferuje turystom przede wszystkim wspaniałą i idealnie odzwierciedlającą kabowerdyjski krajobraz plażę Tarrafal. Właśnie na Santiago Portugalczycy założyli pierwsze miasto w tropikach, tam stanął pierwszy kościół i forteca, a główne miasto Praia pełni funkcję stolicy Wysp Zielonego Przylądka. Ze względu na walory historyczne jest to najciekawszy zakątek Cabo Verde, gdzie mieszają się kultury, języki, architektura i zwyczaje. Podczas zwiedzania wyspy można podziwiać potężne góry, wulkaniczne skały, jałowe płaskowyże i zielone doliny doskonale nadające się do uprawiania turystyki pieszej. Na Santiago można beztrosko spędzić czas wygrzewając się na piaszczystych plażach, uprawiając trekking, bądź zwiedzając zabytkowe miejsca, jak chociażby „Stare Miasto” Cidade Velha.

Największa wyspa Cabo Verde ma powierzchnię 991 km² i jest zamieszkiwana przez połowę ludności kraju. Wyspa św. Jakuba położona jest między Maio a Fogo i wchodzi w skład archipelagu Wysp Powietrznych. Krajobraz jest górzysty z najwyższym szczytem Pico da Antonia osiągającym wysokość 1392 m n.p.m. Na pieszych wycieczkach można podziwiać także zielone doliny, w których uprawia się głównie kukurydzę, trzcinę cukrową, banany, kawę i mango. Natomiast wnętrze wyspy charakteryzuje się dosyć wilgotnym klimatem i kontrastuje z suchym południem, na którym można znaleźć kilka malowniczych plaż z czarnym piaskiem.

Wyspa Santiago ma najbogatszą historię w archipelagu ponieważ została odkryta jako pierwsza około 1460 roku przez podróżnika Antonio Noli, który zbudował garnizon Cidade Velha. Błyskawicznie rozwinęło się kupiectwo i nastała era kolonizacji portugalskiej, z którą przyszło niewolnictwo oraz ataki pirackie. W 1520 roku pojawiają się pierwsze plantacje trzciny cukrowej, rozwija się handel i rolnictwo, a stolica zostaje podniesiona do rangi biskupstwa. Na skutek pirackich napaści stolica przenosi się do Prai i tam tworzy się zalążek kulturowy Cabo Verde. W historii wyspy zapisało się ciekawe wydarzenie z 16 kwietnia 1781 roku. W zatoce Praia doszło do bitwy armady angielskiej z francuskimi marynarzami, którzy osiągnęli kontrolę nad morską drogą do Indii.

Funkcję stolicy nie tylko Santiago, ale całej Republiki Zielonego Przylądka pełni Praia – port handlowy, ośrodek administracyjny i biznesowy. To właśnie tutaj w XV wieku przybijały pierwsze statki handlowe i koncentrowało się życie religijne wyspy. Obecnie jest to typowe duże miasto, port handlowy oraz lotnisko z rozwiniętym przemysłem i sektorem usług. Zabytkowe stare miasto znajduje się na niewielkim płaskowyżu i tam powstała kolonialna zabudowa zaraz po uzyskaniu praw miejskich 1858 roku. Miejscem spotkań jest Plato – plac 12 września, na którym można odpocząć i spróbować kabowerdyjskich specjałów, natomiast w pobliżu przestronnego Praca Alfonso de Albuquerque znajdują się budynki użyteczności publicznej. Zabudowę kolonialną można podziwiać na przykładzie pałacu prezydenckiego, starego ratusza i kościoła Matki Boskiej Łaskawej. Podczas spaceru mija się po drodze mnóstwo skwerów oraz takie atrakcje jak Muzeum Archeologiczne prezentujące znaleziska pochodzące z wraków statków, Muzeum Etnologiczne dające wyobrażenie o sztuce Cabo Verde, prężnie działające Centrum Kultury, a także szkoły, banki, hotele i pomnik żeglarza Diego Gomesa. Warto wspiąć się na mury miejskie, aby zwrócić uwagę na miejską plaże i osłaniającą wejście do portu wysepkę Santa Maria. Praia ma postkolonialny klimat, który najlepiej poznać w kawiarenkach, na targach rybnych, warzywnych i kwiatowych oraz podczas uczestnictwa w kwitnącym życiu nocnym.

Tarrafal – jedno z najpiękniejszych kąpielisk Cabo Verde położone nad zatoką malowniczo osłoniętą od otwartego oceanu. Plaża jest szeroka, mieni się jasnym piaskiem, sąsiaduje z palami i można z niej podziwiać wspaniały widok na okoliczne góry. Miłośników wspinaczki górskiej szczególnie powinien zainteresować masyw Sierra Malagueta oddzielający miejscowość od pozostałej części wyspy. Do najciekawszych miejsc należy port, w którym zawsze można kupić świeżo złowione ryby oraz plac kościelny z barokową świątynią i lokalnym targowiskiem.

Cidade Velha – nadmorskie miasteczko mające dla wyspy Santiago znaczenie kulturowe i symboliczne ze względu na wydarzenia rozpoczynające historię Cabo Verde. Znajduje się tam kamienista i piaszczysta plaża, na której stoją łodzie rybaków oraz przyjemna tawerna kryta strzechą. Główną atrakcją jest fort – Fortaleza Real de Sao Filipe zbudowany dla ochrony wyspy przed korsarzami. Na wycieczce można zobaczyć fragmenty solidnych murów, imponujące armaty oraz wieżyczki strażnicze. Cidade Velha jest najstarszym miastem w Republice Zielonego Przylądka. Zostało założone w roku 1462 jako Ribeira Grande i obecnie wpisane jest na listę UNESCO. Pierwszą osadę zbudował żeglarz Antonio da Noli pływający w służbie Portugalii, a znanymi osobistościami przewijającymi się przez port byli Krzysztof Kolumb, Vasco da Gama i Francis Drake. Ważnym elementem architektonicznym jest Porton di nos ilha - „brama do naszej wyspy”, czyli kamienny portyk, za którym wyłania się wspaniała panorama wyspy i oceanu. Warto także zajrzeć do kościoła Igreja de Nossa Senhora de Rosario, który reprezentuje styl manueliński. Jest to jedna z najstarszych tego typu świątyń na świecie z początkami sięgającymi 1495 roku. Cidade Velha jest żelaznym punktem na mapie turytsów odwiedzających ten zakątek Cabo Verde.

Wyspy Zielonego Przylądka mają specyficzną kuchnię opartą w dużej mierze rodzinnych tradycjach i słownych przekazach. Jest niezwykle bogata ze względu na liczne zapożyczenia z kuchni portugalskiej oraz afrykańskiej. Chociaż trudno wyobrazić sobie mieszankę ryb z langustą czy kukurydzy z maniokiem, takie właśnie potrawy można znaleźć na stole w restauracji. Ze względu na charakter wyspiarski regionu dominują ryby. Tuńczyka pod każdą postacią dostanie się w wielu miejscach, podobnie jak dorsza, owoce morza, kalmary, ośmiornice, kraby, małże, homary czy krewetki. Niektóre restauracje serwują także mięso z rekina. Za narodową potrawę uchodzi jednak „Cachupa”, która na każdej wyspie różni się składnikami i kolejnością ich dodawania. Dlatego efekt wielogodzinnego gotowania kukurydzy, białej fasoli, solonej wieprzowiny, kurczaka, boczku, ziemniaków, kapusty i przypraw bywa wyborny.

Najpopularniejsze potrawy kuchni Cabo Verde:

Arroz kimarisco – ryż z owocami morza
Cachupa – potrawa/gulasz z kukurydzy i fasoli z mięsem lub rybą
Pasteis – okrągłe paszteciki z nadzieniem rybnym
Churrasco – grillowane mięso z kurczaka
Djaga-cida – danie z fasoli, mąki kukurydzianej i cebuli z dodatkiem liści laurowych
Zerem – potrawa z mleczka kokosowego, mąki kukurydzianej, cebuli, pomidorów i zielonej fasolki
Pudim de qurijo – pudding z białego sera
Caldo de Peixe – rosół z Cape Verde
Buzio – gulasz ze skorupiaków i sosu sojowego
Percebes – morskie paluszki
Pao de coco – chleb kokosowy

Potrawy okraszone bywają sosami na bazie miodu z trzciny cukrowej. Do mięs i ryb podaje się najczęściej ryż, frytki lub słodkie ziemniaki. Warto pamiętać, że porcje są przeważnie bardzo duże, więc za pierwszym razem nie należy przesadzić z zamówieniem. Obowiązkowym dodatkiem są liczne warzywa i owoce. Bez ograniczeń można zajadać się pomidorami, ogórkami, kapustą, jabłkami, bananami, gujawą czy mango. Na deser jada się najczęściej słodkie konfitury z papai i koziego sera, a na bazarze można kupić marmoladę z gujawy. Smaczne jest także ciasto „Bol de Cuscus” wytwarzane z kukurydzy połączonej z cukrem, podawane z masłem i serem cabra. Najbardziej znanym starterem jest natomiast „Bafos” czyli przekąska z owoców morza, pomidorów, papryki i cebuli. Na Cabo Verde znany jest nie tylko kozi ser, ale także grog, konfitury z papai i likiery sporządzane według tradycyjnych przepisów.

Najpopularniejszym alkoholem jest grog z Santiago, który najlepiej smakuje z dodatkiem miodu lub melasy. Jest to niezwykle aromatyczny i orzeźwiający napój. Bez trudu można nabyć rozmaite gatunki wina przywiezionego z Portugalii, niemniej poszczególne wyspy mogą pochwalić się dobrymi trunkami z lokalnych winnic. Piwosze są raczej skazani na portugalskie piwa Strela, Sagres, Imperial czy Super Bock, natomiast kawosze z pewnością będą zachwyceni aromatem kawy z Fogo. Plantacje kawy mają bowiem wieloletnie tradycje, których produkt uchodzi wręcz za luksusowy. Na miłośników mocniejszych trunków czeka „Caipirinha”, czyli drink sporządzony na wódce z trzciny cukrowej „cachaca”.

Wyspy Zielonego Przylądka to specyficzny tygiel różnych ras i kultur, które spotkały się na obszarze jednego archipelagu. W związku z tym społeczeństwo jest bardzo zróżnicowane, a pod względem historycznym można zaobserwować wpływy portugalskie, angielskie, hiszpańskie, hinduskie, włoskie, brazylijskie, holenderskie, żydowskie czy francuskie. Przez Cavo Verde przetoczyły się fale piratów, kolonistów, kupców, marynarzy i niewolników z różnych zakątków świata. Dlatego Kabowerdyjczycy z poszczególnych wysp mogą różnić się kolorem skóry, włosów i oczu. Pomimo różnic kraj uchodzi za bezkonfliktowy etnicznie i religijnie, a jedyne różnice można zauważyć w sferze językowej i kulturowej na poszczególnych wyspach. Tradycje, wierzenia i sztuka są najczęściej efektem zetknięcia kultury plemion afrykańskich z europejskim chrześcijaństwem. Efektem tej mieszanki jest język kreolski będący mieszanką akcentów afrykańskich i portugalskich.

Wyspiarze uwielbiają sport, szczególnie piłkę nożną ze względu na obecność ich przedstawicieli w znanych klubach piłkarskich na całym świecie. Typowy słowem dla Kabowerdyjczyków jest „Morabeza” odnoszące się do ich mentalności, filozofii życia, gościnności i spontaniczności. Mieszkańcy Cabo Verde są bardzo religijni. Wpływy kościoła katolickiego widoczne są na każdej z wysp i odgrywają ważną rolę w życiu społecznym i politycznym. Pomimo ewangelizacji bardzo silne pozostają rytuały i zwyczaje wywodzące się z tradycyjnych wierzeń znanych w Afryce. Przykładowo znanym obyczajem związanym ze świętem religijnym jest „bandeiras”, czyli obchody dnia św. Filipa, kiedy Kabowerdyjczycy wystawiają swoje konie do corocznego wyścigu. Jest to emocjonujące widowisko, któremu towarzyszą pochody i rozmaite zabawy.

Uroczyście obchodzi się Boże Narodzenie i Wielkanoc, każda parafia na poszczególnych wyspach czci swojego patrona, a szczególnym kultem kabowerdyjskim otacza się Matkę Boską. Każdego roku huczny, bogaty i bajecznie kolorowy jest karnawał, podczas którego pomysłowość strojów i barw hipnotyzuje turystów. Pełno jest wtedy pochodów, tanecznych zabaw i maskarad.

Mieszkańcy Cabo Verde są życzliwie nastawieni do turystów, serdecznie witają się i zapamiętują swoich rozmówców z restauracji, sklepów, barów i targowisk. W przeciwieństwie do mieszkańców Afryki nie mają żyłki handlowej, więc nie są natrętni, nie zaczepiają turystów, a tym samym nie targują się. Zwyczajnym pozdrowieniem jest uniesiony do góry kciuk, nie mający nic wspólnego z popularnym „ok”. Napiwki są wliczone w cenę, niemniej ze względu na niskie zarobki personelu warto dorzucić 5-10% wartości rachunku.

Wyspa Santiago znana jest z obchodów świąt patronalnych. W tym przypadku jest to Festa de Santo Amaro w Tarrafal, która ma miejsce w styczniu i nie może się odbyć bez ceremonii kościelnych, muzyki, regionalnej kuchni, sportowych imprez oraz rzemieślniczych pokazów. Drugim najbardziej znanym festiwalem na Santiago jest Praia Festival Gamboa odbywający się na plaży w stolicy wyspy.

Santiago oferuje turystom przede wszystkim aktywne zwiedzanie wyspy. Można wynająć samochód, terenówkę lub rower, by dostać się do najodleglejszych zakątków i zrobić ciekawe zdjęcia. Interesującą opcją są także wyprawy trekkingowe z możliwością biwaku, szczególnie na pasmo Serra Malagueta. Mniej zaawansowani piechurzy mogą natomiast zwiedzić dolinę Ribeira Grande lub wybrać się na wycieczkę wokół Mont Graciosa. Lokalne agencje organizują dodatkowo nurkowanie oraz dalekomorskie połowy ryb. W niektórych miejscach można rozglądnąć się za wypożyczalnią deski windsurfingowej.

Chao Bom – inaczej Muzeum Wytrzymałości, czyli niesławne miejsce kaźni narodu kabowerdyjskiego. W pobliżu Tarrafal znajdował się obóz koncentracyjny dla więźniów politycznych, który zamknięto w 1956 roku. Obecnie w dawnych pomieszczeniach znajduje się muzeum pamięci ofiar dawnych reżimów.

Latarnia Maria Pia – biała i elegancka latarnia morska znajdująca się na wysuniętym cyplu Ponta Temerosa, który otwiera przed przybyszami bramy wyspy. Budowla pochodzi z 1881 roku i strzeże wejścia do zatoki Praia, będąc tym samym doskonałym punktem widokowym i miejscem spacerowym.

Assomada – miasto położone w górzystej części wyspy, które ma obecnie najbardziej afrykański charakter. Na wycieczce można poznać charakterystyczne elementy handlu, kultury i rzemiosła. Dwa razy w roku odbywa się tam największy na wyspie targ św. Katarzyny z ogromnym wyborem produktów. W pobliżu Assomada znajduje się jeszcze jedna atrakcja – Muzeum Tabanki, gdzie mieści się ekspozycja poświęcona muzyce i lokalnym tradycjom. Muzeum organizuje również tematyczne wystawy i pokazy promujące kulturę wyspy.

Porto Madeira – niewielka wioska artystyczna położona niedaleko Praia, którą założyła lokalna artystka w celu promowania i kultywowania dziedzictwa narodowego Cabo Verde. Na krótkiej wycieczce można poznać kabowerdyjską rzeźbę, architekturę i malarstwo.

Serra Malagueta – wymarzony region dla miłośników pieszych wycieczek i górskich trekingów. Można się tam dostać piękną drogą poprowadzoną przez góry między Tarrafal a Assomadą. Widok ze szczytów powinien zachwycić każdego, szczególnie na wulkaniczną wyspę Fogo.

Kiedy najlepiej wybrać się na Wyspy Zielonego Przylądka?

Ogólnie wyspy Cabo Verde są kierunkiem całorocznym, a główny sezon turystyczny trwa od listopada do kwietnia. Luty to okres karnawału, natomiast między sierpniem a październikiem przypada niezbyt intensywna pora deszczowa. Wyspy Zielonego Przylądka można odkrywać praktycznie o każdej porze roku ze względu na zachęcające do wypoczynku temperatury powietrza. Najprzyjemniej jest w styczniu i lutym, różnica między dziennymi a nocnymi temperaturami wynosi około 5 st., a temperatura wody przez cały rok waha się w granicach 22-27 st.

Capo Verde świętuje przez cały rok, a święta na poszczególnych wyspach są zawsze przyjemną atrakcją turystyczną. W lutym można trafić na Kreolski Karnawał, koniec kwietnia to Święto Flagi, w maju na Festiwal Gamboa, w czerwcu święto św. Jana, w sierpniu Festiwal Muzyki na Kociej Plaży, we wrześniu Festiwal Muzyki na Sal, a w listopadzie Dzień Kukurydzy.

Jaka waluta obowiązuje na Wyspach Zielonego Przylądka?

Walutą Capo Verde jest Escudo Republiki Zielonego Przylądka (ESC)  1 escudo = 100 centavos.

Gdzie i jakie pamiątki kupić na Cabo Verde?

Standardowymi pamiątkami przywożonymi z Cabo Verde są grog, kawa z Fogo i wina (najbardziej znany grog pochodzi z Santo Antao, z dolin Ribeira da Torre, Janela, Paul i Ribeira Grande). Chodliwym towarem są czerwone i białe wina z Fogo. Do zakupów można dołączyć puszkę tuńczyka w oleju z Sao Nicolau, buteleczkę ostrej oliwy „malagueta” czy też sól kuchenną i do kąpieli wydobywaną na wyspie Sal. Popularnością cieszą się oryginalne bawełniane tkaniny, plecione koszyki i kapelusze, ceramika i obrazy malowane przez lokalnych artystów. Większość towarów można znaleźć w sklepach, na lotniskach i centrach kultury. W wielu miejscach można kupić unikalną biżuterię, drewniane maski i mnóstwo innych gadżetów. Ciekawostką są pamiątkowe znaczki pocztowe, których tematyka opowiada o bogactwie kulturowym i historycznym Cabo Verde. Wartościową pamiątką będzie także płyta z muzyką Cesarii Evory – królowej pieśni „morna”. Aby przywieźć oryginalne przedmioty należy szukać miejsc z napisem Cabo Verde Artesano oraz lokalnych warsztatów rzemieślniczych. I tak każda wyspa ma swój skarb: Santiago – ręczne tkaniny z geometrycznymi wzorami, Sao Vincente – instrumenty, obrazy, biżuteria, Santo Antao – kosze, Boa Vista kapelusze ze słomy i ceramika, Fogo – ozdoby z zastygłej lawy i kawa, Brava – hafty, Maio – ceramika kuchenna.

Jaki czas obowiązuje na Wyspach Zielonego Przylądka?

Czas polski minus 2 godziny, a gdy w Polsce jest czas letni – minus 3 godziny.

Jak poruszać się po Cabo Verde?

Archipelag dysponuje czterema lotniskami międzynarodowymi, które mają bezpośrednie połączenie z kilkoma krajami Unii Europejskiej. Na Cabo Verde bez większych problemów można dostać się statkiem rejsowym czy wycieczkowym. Aby dotrzeć na inne wyspy trzeba przejrzeć trasy czarterów. Na lotniskach wysp nie ma środków transportu publicznego. Komunikacja pomiędzy poszczególnymi wyspami odbywa się drogą lotniczą i morską. W dużych miastach dobrze funkcjonuje transport publiczny, autobusy docierają prawie do wszystkich dzielnic, niemniej między miejscowościami nie ma połączeń autobusowych. W mniejszych miejscowościach i na wsiach funkcjonuje transport zwany „aluguer” i samochody jeżdżą właśnie z takimi tabliczkami. Za opłatą „aluguer” można dojechać do większości dostępnych miejsc. „Taxi” są zadbane i w zależności od wyspy mają inny kolor. Na każdej wyspie bez trudu można wynająć samochód (potrzebne jest międzynarodowe prawo jazdy), by w ten sposób podziwiać uroki Cabo Verde.

Jak są ograniczenia celne?

Do krajów Unii Europejskiej można wwieźć bez cła 2 litry wina, 1 litr alkoholu powyżej 22% oraz inne towary do wartości 430 euro.

Jakie plaże są na Santiago?

Na Santiago ze względu na skaliste wybrzeże nie ma zbyt wielu plaż, niemniej dostępne miejsca kąpielowe z żółtym piaskiem można znaleźć w stolicy Praia. Są to Praia Prainha, Quebra Canela i Gamboa, na której odbywają się imprezy i festiwale. Na północno-zachodnim krańcu wyspy w Tarrafal znajduje się jedno z najładniejszych kąpielisk Cabo Verde. Jest to szeroka, piaszczysta plaża z drobnym piaskiem, otoczona palmami i z widokiem na okoliczne góry. Osłonięcie przed wiatrem daje gwarancje spokojniejszych fal i bezpiecznego pływania. Znanymi plażami są także Sao Tome i Sao Franciso położone nieopodal Praia w kierunku północno-wschodnim.

Przy hotelach wyższej kategorii lub w wybranych kurortach plaża jest usypywana sztucznie lub znacznie różni się od typowych plaż miejskich, dlatego wybierając kurort i hotel warto upewnić się do jakiej plaży będziemy mieć dostęp.

Jakie dokumenty są potrzebne w razie konieczności skorzystania ze służby zdrowia?

Nie ma obowiązku szczepień, niemniej turyści podróżujący przez Senegal i inne kraje afrykańskie muszą mieć wpis do międzynarodowej książeczki zdrowia. Szpitale, apteki i ośrodki zdrowia są dosyć dobrze wyposażone, jednak nie na wszystkich wyspach pomoc medyczna jest dostępna.

Zalecane jest wykupienie kompleksowego ubezpieczenia podróżnego, w tym od następstw nieszczęśliwych wypadków, pokrywającego koszty hospitalizacji i ewentualnego transportu medycznego do kraju, po uprzednim upewnieniu się, że jest respektowane w danym kraju.

Ze względu na inną florę bakteryjną należy starannie wybierać restauracje lub jadać w hotelach, przestrzegać podstawowych zasad higieny oraz zwracać uwagę na warunki w jakich przygotowuje się i przechowuje jedzenie. Turyści powinni pić wyłącznie wodę butelkowaną, ewentualnie gotowaną co najmniej 10 min.

Przed wyjazdem warto sprawdzić czy szczepienia nie są zalecane sezonowo i profilaktycznie zaszczepić się przed wskazanymi chorobami. Poszczególne zalecenia sanitarne pozwalające uniknąć zachorowania na różne choroby dostępne są na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

Od obywateli RP są wymagane wizy, które można uzyskać w Ambasadzie Republiki Zielonego Przylądka w Berlinie oraz na niektórych lotniskach międzynarodowych (Sal i Prai). Wizy są ważne 3 miesiące od wyjazdu. Paszport musi być ważny co najmniej 6 miesięcy od daty powrotu do Polski.

Szczegółowe i aktualne informacje można znaleźć na stronie MSZ: www.msz.gov.pl.

Państwo podlega kompetencji terytorialnej Ambasady RP w Dakarze (Senegal):

Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Senegalu
Senegal, Dakar, Route des Almadies, Les Jardins des Almadies (en face King Fahd Palace), App. 4/A, B.P. 14419, Dakar-Peytavin
Tel.: +221 33 859 57 70 Faks: +221 33 865 14 87
dakar.amb.sekretariat@msz.gov.pl
www.dakar.msz.gov.pl